23 maja 2017r. odbyło się spotkanie konsultacyjne poświęcone Programowi Norweskiemu w temacie dialog społeczny, godna praca pod patronatem Ambasady Norwegii. W spotkaniu uczestniczył Z.Mierzejewski oraz Rafał Zaręba FZZ.
Na początku przedstawiono skrótowe informacje o programie:
Norweski Mechanizm Finansowy oraz Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (czyli tzw. fundusze norweskie i fundusze EOG) są formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Norwegię, Islandię i Liechtenstein nowym członkom UE. Fundusze te są związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej oraz z jednoczesnym wejściem naszego kraju do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (UE + Islandia, Liechtenstein, Norwegia). W zamian za pomoc finansową, państwa-darczyńcy korzystają z dostępu do rynku wewnętrznego Unii Europejskiej (choć nie są jej członkami). Zostały zrealizowane dwie edycje (lata 2004-2009 i 2009 - 2014).
Głównymi celami funduszy norweskich i funduszy EOG są: przyczynianie się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz wzmacnianie stosunków dwustronnych pomiędzy państwami-darczyńcami a państwem-beneficjentem.
Odbiorcami funduszy norweskich oraz funduszy EOG jest łącznie 16 krajów UE – czyli 12 państw, które przystąpiły do wspólnego rynku w roku 2004 i roku 2007, oraz Hiszpania, Portugalia i Grecja i Chorwacja.
Generalnie, wnioskodawcami mogą być podmioty prywatne czy też publiczne, komercyjne bądź niekomercyjne, oraz organizacje pozarządowe ustanowione jako podmiot prawny w Polsce, jak również organizacje międzyrządowe działające w Polsce. Dla każdego z programów zostanie ustalony katalog podmiotów, które będą mogły ubiegać się o dofinansowanie.
W ramach funduszy norweskich i EOG wydzielono kilkanaście programów (obszarów wsparcia). W ramach danego programu będzie można uzyskać dofinansowanie na projekty o podobnej tematyce.
Wśród programów znalazło się wiele obszarów z poprzednich edycji funduszy norweskich i EOG. Przede wszystkim należy wymienić: ochronę środowiska (w tym energię odnawialną), dziedzictwo kulturowe, zdrowie, badania naukowe i stypendia. Wyodrębniono też programy dotyczące strefy Schengen i spraw wewnętrznych, w tym więziennictwa i przeciwdziałania przemocy. Podobnie jak w pierwszej edycji, duży nacisk położono na wzmacnianie społeczeństwa obywatelskiego.
Pojawiły się też zupełnie nowe tematy, jak godna praca i dialog trójstronny, a także współpraca samorządów w zakresie rozwoju regionów.Za realizację każdego z programów odpowiadają instytucje/organizacje, które specjalizującą się w danej dziedzinie, np. w przypadku zdrowia – Ministerstwo Zdrowia. Instytucje te pełnią funkcję tzw. Operatora programu. W niektórych programach, Operatorzy współpracują z podmiotami z państw-darczyńców.
Aktualnie pomiędzy Polską a Norwegią, Islandią i Liechtensteinem trwają negocjacje III edycji Mechanizmów Finansowych na lata 2014-21. Ministerstwo Rozwoju dokłada wszelkich starań by doprowadzić do jak najszybszego zakończenia rozmów i podpisania umów międzynarodowych (tzw.
Memorandum of Understanding). Pozwoli to na uruchomienie naborów w programach, którymi strona polska będzie zarządzać.
Spotkanie wpisuje się w harmonogram działań dążących do przygotowania programu wpisującego sie w oczekiwania społeczne.
Zaproszeni partnerzy społeczny szczegółowo omówili jeden z tematów programu - promowanie dialogu społecznego.
Celem programu jest promowanie dialogu społecznego dotyczącego kwestii godnej pracy i poprawa współpracy trójstronnej pomiędzy organizacjami pracodawców, związkami zawodowymi i władzą publiczną we wspieraniu sprawiedliwego i zrównoważonego rozwoju społecznego i ekonomicznego. Pozwoli to na: udoskonalenie struktury oraz praktyki dialogu społecznego i trójstronnego, udoskonalone rozumienie korzyści płynących z godnej pracy.
Omówiono typy inicjatyw:
- szkolenia i wzmacnianie kompetencji dla tworzenia i działania struktur dialogu społecznego,
- przedsięwzięcia mające na celu promowanie dialogu trójstronnego i godnej pracy, jak również inicjatyw z zakresu dialogu dwustronnego w ramach branż i sektorów,
- inicjatywy wzmacniające równowagę pomiędzy życiem i pracą zawodową (work-life balance) i przeciwdziałające dyskryminacji w miejscu pracy,
- przedsięwzięcia w zakresie ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska w miejscu pracy,
- inicjatywy wzmacniające równość płci w miejscu pracy i zarządach firm,
- działania informacyjne i wzmacniające świadomość oraz budowanie partnerstw pomiędzy partnerami społecznymi i organizacjami sektora publicznego i prywatnego, włączając w to organizacje pozarządowe,
- działania partnerów społecznych promujące zatrudnienie, edukację, szkolenie, mieszkalnictwo, niedyskryminację, zwalczanie ubóstwa, zdrowie, bezpieczeństwo i ochronę socjalną.
Podczas dyskusji będącej podsumowaniem prac w trzech grupach ZM bardzo szczegółowo przybliżył zagadnienia związane z dialogiem społecznym na wszystkich szczeblach podkreślając trudności związane z dialogiem na szczeblu regionalnym. Omówił zmiany instytucjonalne, prawne i dążenia do wspólnych działań zwłaszcza na szczeblu centralnym. Przedstawił deficyty w pewnych obszarach, powinny je zniwelować programy takie, jak tutaj omawiany. Prawidłowo działający dialog społeczny w Polsce to sukces całej Europy. Dyskusja nad przygotowaniem programu będzie trwała i planowane jest kolejne spotkanie z partnerami społecznymi.
Zygmunt Mierzejewski
