Innowacja to rewitalizacja
W dniach 10 – 13 października 2016 r. w Gdańsku, w historycznej Sali BHP Solidarności w Stoczni Gdańskiej, odbyła się coroczna Konferencja Europejskiego Instytutu Związków Zawodowych – ETUI „Edu Days 2016”. Konferencja miała na celu zdiagnozowanie sytuacji edukacyjnej EKZZ w krajach Unii Europejskiej i wypracowanie rekomendacji na przyszłość w obliczu pogarszających się stosunków pracy ograniczaniu praw pracowniczych i związkowych. W konferencji Forum Związków Zawodowych reprezentowali: członkowie Prezydium Zygmunt Mierzejewski i Krzysztof Małecki oraz członek Zarządu Głównego Sławomir Wittkowicz i z ramienia Wolnego Związku Zawodowego Solidarność - Oświata Dagmara Iwanciw.
W pierwszym dniu pracy uczestników konferencji powitali Peter Scherrer zastępca sekretarza generalnego EKZZ i Philippe Pochet dyrektor generalny ETUI, który wskazał na pogarszającą się sytuację w Europie w aspekcie wzrostu nastrojów prawicowych i populistycznych w społeczeństwach (w tym roku wybory we Francji), braku rzetelnej debaty nt. Brexitu (EKZZ jest w trakcie przygotowania rezolucji), digitalizacji stosunków pracy i reakcji na zmiany klimatyczne. Wskazał na rolę szkoleń dla członków związków zawodowych w czasie transformacji. Następnie Polsce eksperci z ETUI przedstawili prezentację nt. „jak dotarliśmy tu, gdzie się znajdujemy? Rozwój społeczno – gospodarczy i związki zawodowe w Polsce.” Następnie trzech przewodniczących polskich central związkowych: Piotr Duda, Jan Guz i w zastępstwie Doroty Gardias członek Prezydium FZZ Krzysztof Małecki w debacie, odpowiadając na pytania ekspertów i z sali, ustosunkowywali się do najważniejszych problemów nurtujących związki zawodowe. Krzysztof Małecki w kilku wystąpieniach ustosunkowywał się do podejmowanych działań związków zawodowych w środowisku pogłębiającej się digitalizacji i informatyzacji stosunków pracy, wzrostu umów śmieciowych i działań podejmowanych w celu ich ograniczenia. Wskazywał na problem ubezpieczeń społecznych i braku składek na przyszłe emerytury pracujących młodych Polaków. Mówił o roli nowego podejścia do młodych zatrudnionych w celu ich pozyskania dla związków zawodowych. Forum Związków Zawodowych opracowało nowe strategie komunikacji z młodymi ludźmi – nowa strona internetowa, nowe media społecznościowe – Facebook i Twitter, praca nad zmianami w statutach w celu większego uczestnictwa młodych związkowców we władzach związków. Zwrócił uwagę na odbudowany dialog społeczny w Polsce i konieczność większego zaufania partnerów społecznych do siebie. Ważna jest także transparentność i zrozumienie rzeczywistości przez związki zawodowe i oczekiwań społeczeństwa. Nawiązał także do Planu Morawieckiego i związane z nim złudzenie nowego lepszego podejścia do kapitału i poziomu zarobków zatrudnionych Polaków.
Piotr Duda i Jan Guz mówili o „uberyzacji” stosunków pracy i walki z umowami śmieciowymi, a także konieczności podejścia do nowej formuły współuczestnictwa przedstawicieli związków zawodowych w zarządzaniu przedsiębiorstwami i rolą rad pracowniczych w Polsce.
Odpowiadając na pytania z Sali Krzysztof Małecki podkreślił, że związki zawodowe idą w kierunku zmiany i nie patrz wstecz, lecz wyciągają wnioski z historii i doświadczeń. Mówiąc o dialogu wskazał na konieczność prowadzenia go także z prawicą i partiami populistycznymi dla dobra ludzi pracy. Socjaldemokracja europejska odeszła od haseł pro pracowniczych na rzecz monetaryzmu i neoliberalizmu. Na pytanie o europejskie umowy sektorowe, wskazał na brak zaufania związków zawodowych do decydentów europejskich, jednakże centrale związkowe w Polsce zawsze popierają rozwiązania korzystne dla świata pracy. W Polsce układy zbiorowe pracy są w dużym odwrocie, co przekłada się na wyżej wspomnianą nieufność. W kwestii uchodźców związki zawodowe są za wszelką możliwą pomocą. Podał przykład pierwszych uchodźców z Syrii o chrześcijańskim rodowodzie, którzy zaaklimatyzowali się w Poznaniu już w zeszłym roku. Większość emigrantów z uwagi na niskie świadczenia socjalne nie chcą pozostać i przyjechać do Polski. Nie będzie ich do tego zmuszać. Było także pytanie o umowy Unii Europejskiej z Kanadą i USA – CETA i TTIP, w odpowiedzi zaprosił na akcję protestacyjną w Warszawie w dniu 15 października 2016 r. sprzeciwiającą się ich podpisaniu.
W drugiej części dnia Peter Scherrer zastępca sekretarza generalnego EKZZ zadał pytanie czy nam potrzeba więcej Europy? Sa kraje, które do dzisiaj nie wyszły z kryzysu lat 2008 – 2009. Słychać coraz wyraźniej głos za podwyżkami płac w całej Europie. Jest bardzo zaskoczony planem socjalnym przedstawionym przez przewodniczącego KE Junkera. W odpowiedzi EKZZ przygotowuje dokument, który jest oparty na 7 podstawowych założeniach m. in.: uczciwa gospodarka i godne miejsca pracy, podnoszenie wynagrodzeń, nowe negocjacje zbiorowego prawa pracy, partycypacja pracownicza i zmiany w kierunku socjalnej Europy (semestr europejski). Filar społeczny zaproponowany przez KE należy popierać. „Uber” to nie tylko aplikacja, ale także zmiana strukturalna w stosunkach pracy i niepłacenie składek ubezpieczeniowych. Sigrid Schrami sekretarz generalna EZA wskazała na konieczność zwrócenia się ku wartościom społeczno-chrześcijańskim, które legły u podstaw Unii Europejskiej. Piotr Ostrowski z OPZZ przedstawił projekt „Agora” realizowany z grantów norweskich.
W drugim dniu uczestnicy konferencji skupili się na kwestiach szkoleń w ramach Europejskiego Instytutu Związków Zawodowych – ETUI i w europejskich centralach przynależnych do EKZZ. Wskazano na konieczność wyznaczenia w ramach poszczególnych central związkowych osób do kontaktów, jako klucz do lepszego uczestnictwa w szkoleniach i lepszej współpracy międzyzwiązkowej. Moderatorem drugiego dnia spotkania był członek Zarządu Głównego FZZ Sławomir Wittkowicz, który profesjonalnie prowadził dyskusje i panele prezentacyjne konferencji. W tym dniu członek Prezydium FZZ Zygmunt Mierzejewski przybliżył związkowcom z innych krajów nasz sztandarowy projekt realizowany ze środków unijnych pt. „Spółki pracownicze – przepis na sukces.” W okresie od maja 2011 do kwietnia 2014.
W ostatnim dniu konferencji poruszano tematy związane z: nowej strony internetowej ETUI, projektu nauki na odległość w ETUI i Europejskie Rady Zakładowe jako platforma wdrażania ponadnarodowych porozumień przedsiębiorstw oraz stworzenie systemu ewaluacji. Konferencję podsumował i zakończył Ulisses Garrido dyrektor działu edukacji ETUI.
Sporządził: Krzysztof Małecki
