Podsumowanie aktualizacji zaleceń KE dla Polski na lata 2017/2018
Międzyresortowy Zespół ds. Strategii Europa 2020 w dniu 5 lipca 2017 r. omówił zalecenia Rady Unii Europejskiej dotyczące realizacji celów Strategii dla Polski na lata 2017/2018. Posiedzenie było poświęcone szczegółowemu omówieniu zalecenia Rady w sprawie podatku VAT i omówienia propozycji planu pracy na kolejny rok. W spotkaniu uczestniczyli Pan Paweł Chorąży – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Pan Paweł Gruza – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów.
W pierwszej części spotkania Pani dyrektor Anna Piątkowska z Ministerstwa Rozwoju przedstawiła przegląd prac z tego roku, w tym zalecenia Rady UE dla Polski na lata 2017/2018 oraz opisała uwagi zgłoszone przez Polskę do CSR (country specific recommendations) i do związanych z nimi motywów. W tych sprawach Polska zgłaszała Komisji Europejskiej m.in. wnioski o usunięcie części zalecenia, odnoszącego się do rozpoczęcia reformy preferencyjnych systemów emerytalno-rentowych; usunięcia sugestii o znacząco niższym średnim rzeczywistym wieku przejścia na emeryturę od ustawowego wieku emerytalnego; usunięcia sugestii KE, że niedawna decyzja o obniżeniu ustawowego wieku emerytalnego do lat 60 dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, jest krokiem w przeciwnym kierunku; o usunięcie sugestii sugerującej, że zapowiadane zmiany w systemie kształcenia podstawowego i średniego skracają okres kształcenia ogólnego, co może mieć niekorzystny wpływ na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów. Pan minister Paweł Chorąży zauważył, że zalecenia KE są ważne dla Polski i będą działania przekształcające zalecenia w pracach nad Krajowym Programem Reform, przy jego kolejnej aktualizacji. Podkreślił też, że bardzo często zalecenia przygotowują analitycy i eksperci w oderwaniu od procesu politycznego. Takie podejście w oderwaniu od rzeczywistości powinno się również zmienić. Należy zauważyć, że za wieloma posunięciami Polski w odniesieniu do części zaleceń opowiadały się już wcześniej reprezentatywne centrale związkowe w Polsce.
Najważniejsza dyskusja na spotkaniu dotyczyła podatku VAT, w tym zalecenia 1 dotyczącego podjęcia działań w celu zwiększenia efektywności wydatków publicznych oraz podjęcie działań ograniczających stosowanie obniżonych stawek VAT. KE uważa, że obniżone stawki VAT mają wpływ na dochody budżetowe i z drugiej strony są nieskutecznym narzędziem instrumentu polityki społecznej. Z tą opinią wyrażoną w zaleceniu KE nie zgadzały się już wcześniej związki zawodowe i niektóre organizacje pracodawców wskazując równocześnie na stosowanie obniżonych stawek w innych krajach UE. Zdaniem przedstawicieli MF spodziewana jest dyskusja na temat kształtu podatku VAT w całej UE. Do czasu przyjęcia nowych rozstrzygnięć w tym zakresie nie planuje się zmian w Polsce i tym samym odejścia od obniżonych stawek podatku VAT.
Z ramienia Forum Związków Zawodowych w spotkaniu uczestniczył Grzegorz Trefon (PZZ „KADRA”), który zaważył, że do propozycji KE odejścia od obniżonych stawek VAT w Polsce należy nadal podchodzić bardzo ostrożnie. FZZ zauważyło w swoich wcześniejszych stanowiskach problem luki podatkowej i tak de-facto w zaleceniu 1 nie chodzi co do zasady o obniżone stawki VAT, lecz o skuteczność w niwelowaniu luki podatkowej. Przedstawiciel FZZ zwrócił się w związku z tym z pytaniem do Pawła Gruzy o to jakie są planowane działania w Ministerstwie Finansów aby w przyszłości przeciwdziałać luce podatkowej w kontekście ściągalności podatku VAT. W odpowiedzi Pan minister Paweł Gruza zaważył, że resort finansów prowadzi obecnie przygotowania i działania dotyczące wprowadzenia do systemu podatkowego tzw. mechanizmu podzielonej płatności (podwójny przelew za nabyty towar i za podatek VAT). Obecnie jednak ministerstwo finansów odpowiada na częste ataki w mediach kierowane ze strony pracodawców. Przedstawiciel FZZ spytał również Pana ministra Pawła Chorążego o planowe zmiany z systemie przygotowania analiz, badań w Ministerstwie Rozwoju, a także odniósł się do propozycji planów pracy Zespołu w 2018 roku.
