31 sierpnia Dorota Gardias - Przewodnicząca Forum Związków Zawodowych podpisała pismo do Ministerstwa Sprawiedliwości z opiniami Fundacji i Forum Związków Zawodowych dotyczącymi przyszłej regulacji ochrony sygnalistów. Niżej pełna treść pisma.
Szanowny Panie Ministrze,
Dziękujemy za informację o pracach koncepcyjnych toczących się w
Ministerstwie, zmierzających w kierunku uregulowania statusu prawnego sygnalistów
i umożliwienie nam przedłożenia stanowiska w tej sprawie.
Fundacja im. Stefana Batorego od wielu lat zajmuje się tą
problematyką, starając się także przekonać decydentów (w różnych gabinetach,
które przez latach obejmowały rządy) do wprowadzenia przepisów chroniących
osoby, które mają na względzie interes publiczny, w dobrej wierze informują o
nadużyciach lub ryzyku ich wystąpienia, w swoich miejscach pracy.
Dzięki współpracy z reprezentatywną centralą związków zawodowych
jaką jest Forum Związków Zawodowych udało się wypracować wspólne stanowisko w
zakresie potencjalnych możliwości ochrony sygnalistów działających w zakładach
pracy, w tym działaczy związkowych często występujących w tej roli w ramach
prowadzonej działalności.
Doceniamy przy tym fakt, że starają się Państwo podejść do tego zagadnienia
w sposób merytoryczny. Świadczy o tym obszerny materiał przesłany nam do
zaopiniowania. Cieszy nas niezmiernie, że znajdujemy w nim ślad opracowań i
ekspertyz publikowanych we wcześniejszych latach przez Fundację.
Przygotowując niniejszą opinię opieraliśmy się przede wszystkim na
projekcie rekomendacji dotyczących możliwej regulacji prawnej ochrony
sygnalistów w Polsce, przygotowanym przez Fundację,
uzupełniając nasze odpowiedzi o stanowisko Forum Związków Zawodowych oraz wnioski
z najnowszych analiz i rekomendacje formułowane przez zagranicznych ekspertów.
Fundacja Batorego i Forum Związków Zawodowych liczą, że niniejsze stanowisko
przekona Państwa do rozpoczęcia prac na projektem ustawy o ochronie sygnalistów,
a następnie szybkiego przyjęcia takiej regulacji. Dzięki temu wiele osób, które
stoją przed dylematem, czy kosztem własnym starać się chronić dobro swoich
współpracowników zyska mocny punkt oparcia. Przyjęcie takiej regulacji uczyni
także zadość zobowiązaniom międzynarodowym Polski wobec Organizacji Narodów
Zjednoczonych, Rady Europy, czy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
(OECD), które dotychczas nie zostały wypełnione.
Jednocześnie apelujemy, aby ewentualna regulacja została
przygotowana z zachowaniem najwyższych standardów legislacji, w dialogu ze
środowiskami pozarządowymi oraz organizacjami pracowników i pracodawców i posłużyła
faktycznej ochronie sygnalistów – we właściwym tego słowa rozumieniu. Jej
nadrzędnym celem powinna być ochrona i upodmiotowienie osób, które ryzykując
ogromny stres, często także zdrowie, a nawet życie działają w obronie dobra
wspólnego, a nie stworzenie prostego mechanizmu pozyskiwania wiedzy operacyjnej
przez organy ścigania. Ustawa winna także motywować pracodawców sektora
publicznego i prywatnego do doskonalenia kultury organizacyjnej i poważnego
traktowania postulatów zarządzania etycznego. Władzom natomiast powinna dać
przede wszystkim instrumentarium pozwalające na zapewnienie właściwej ochrony
sygnalistom.
Warto również podkreślić za specjalistami światowej sławy,
zajmującymi się problematyką ochrony sygnalistów, prof. AJ Brownem z Griffith
University i prof. Paulem Latimerem z Monash University, że ustawy chroniące
sygnalistów mogą przynieść oczekiwany skutek wyłącznie przy zagwarantowaniu
przestrzegania zasad demokracji i państwa prawa, w którym respektuje się zasady
przejrzystości i społecznej odpowiedzialności wszystkich podmiotów uczestniczących
w życiu publicznym.
Odpowiedzi na pytania przesłane przez Pana Ministra zamieszczamy w
załączniku do niniejszego pisma.
Z poważaniem,
Dorota Gardias
Przewodnicząca Forum Związków Zawodowych
Grzegorz Makowski
Dyrektor Programu Odpowiedzialne Państwo Fundacji im. Stefana
Batorego
