W
dniu 14.04.16, w Brukseli, w siedzibie Europejskiej Konfederacji Związków
Zawodowych odbyła się konferencja pt. „Europejskie ramy odniesienia na rzecz
przygotowania zawodowego”.
W programie spotkania kluczowym punktem było
omówienie badania służącego analizie najnowszych osiągnięć w zakresie strategii
przygotowania zawodowego na szczeblu krajowym i europejskim w 20 krajach Unii
Europejskiej (w tym Polski) biorących udział w projekcie.
Thiebaut
Weber – Sekretarz Konfederalny EKZZ, podkreślił, iż potrzebne są dalsze zmiany
w programach przygotowania zawodowego, które muszą ułatwić młodym ludziom
przechodzenie od systemu edukacji do rynku pracy. Pomimo, iż obserwujemy
swoiste odrodzenie zainteresowania praktycznymi strategiami praktyk zawodowych,
liczba młodych osób objętych tymi programami – spada, a ewentualne zwiększenie
liczby miejsc na praktykach odbywa się kosztem obniżenia ich jakości; ponadto,
zwiększa się ilość osób, którzy po rozpoczęciu praktyk, rezygnują w trakcie i
ich nie kończą – te i inne zjawiska, jak ujął to prowadzący, potrzebują pilnej
poprawy.
W
panelu dyskusyjnym nt. wyzwań i rozwiązań, co do lepszego funkcjonowania
przygotowania zawodowego, wzięli udział wszyscy obecni przedstawiciele EKZZ,
różnych sektorów, z poszczególnych
krajów członkowskich. Przedstawiono rozmaite wyzwania/problemy w tworzeniu
praktyk zawodowych, np.:
- problemy finansowe (np. Portugalia, Bułgaria, Polska, Łotwa) – wytypowanie
jednostki odpowiedzialnej za finansowanie praktyk (państwo czy pracodawca)
-
potrzeba wzajemnego zaufania w relacji szkoła a przedsiębiorca
-
wiedza zdobyta w szkole i możliwości korzystania z niej w miejscu pracy czyli
odpowiednie dostosowanie (Polska)
-
likwidacja tzw. „niby – praktyk”, w czasie których wykonuje się obowiązki
pracownicze, za wynagrodzenie przeznaczone dla praktykanta
W
czasie dyskusji podkreślono ogromną wagę związków zawodowych, które są
zobowiązane do monitorowania i wysyłania swoich komentarzy i żądań, oraz
umiejętnego wykorzystania ich w dialogu społecznym z pracodawcami.
W
badaniach, o których mowa wyżej, Polska, jako jeden z 20 badanych krajów
również przedstawiła, pisemnie, swój komentarz dot. szkolnictwa zawodowego.
Podobnie jak w większości krajów Europy Wschodniej i Środkowej UE, w Polsce
obowiązują do tej pory przepisy odpowiadające definicji CEDEFOP (Europejskiego
Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego) dot. rzemiosła – czyli zdecydowaną
większość kształcenia zawodowego stanowi kształcenie w placówkach oświatowych i
tzw. szkolenia czeladnicze. Podstawą ram prawnych dotyczącą praktyk zawodowych
określa rozdział 9 Kodeksu Pracy. Przygotowanie czeladników w rzemiośle
określono na poz. 3 KRK. Uczniowie podpisują umowę z pracodawcą, definiującą
minimalne wymogi, posiadają status pracowników, mogą wstępować do związków
zawodowych (dane z „A European Quality Framework for Apprenticeships” – A European
Trade Union Proposal, wydanym na potrzeby konferencji).
Część
państw członkowskich (w tym Polska) z Europy Wsch. i Środkowej rozważa sposoby
wprowadzenia w życie systemów przygotowania zawodowego lub ich elementów –
opracowano projekty i inicjatywy, które mają zostać uwzględnione w Programie
Operacyjnym Rozwój Zasobów Ludzkich w l. 2014 – 2020.
W
podsumowaniu konferencji – T. Weber, M. Creagh i A. Roman jako prowadzący
poszczególne panele, sformułowali wezwanie dla Rady Europejskiej i Komisji
Europejskiej do:
- zaproponowania europejskich ram odniesienia na rzecz przygotowania zawodowego,
zawierających jasną definicję i szereg szczegółowych norm i kryteriów jakości
-
zapewnienia, że instrumenty edukacyjne i szkoleniowe w UE bezpośrednio dotyczyć
będą jakości przygotowania do zawodu
-
uruchomienia
inicjatywy na rzecz ambitnej mobilności w ramach programu Erasmus+, która do
2020 r. pozwoli wielu uczniom zdobywać wiedzę i pracować w innych krajach UE
EKZZ
zdecydowanie popiera ideę wdrażania europejskich ram odniesienia na rzecz
przygotowania zawodowego, o szerokim zakresie i w oparciu o wspólne standardy
jakości.
Opracowanie:
Dagmara Iwanciw, WZZ Solidarność Oświata