I Forum Współpracy
W dniu 6 października 2016 r. w Warszawie odbyło się organizowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Forum Współpracy, którego tematem był: „Outsourcing pracowniczy”. Forum Współpracy jest platformą wymiany doświadczeń i wiedzy na tematy nurtujące praktykę w stosowaniu przepisów prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. W pierwszym spotkaniu, które odbyło się w siedzibie I Oddziału ZUS w Warszawie udział wzięli m. in.: Prezes ZUS prof. Gertruda Uścińska, Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski, GIP Roman Giedrojć, a także przedstawiciele Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, organizacji pracodawców i związków zawodowych. Z ramienia Forum Związków Zawodowych w spotkaniu uczestniczyli: Krzysztof Małecki członek Prezydium FZZ, Barbara Markowska – Wójcik członek ZG FZZ i przewodnicząca Związku Zawodowego Pracowników Twórczych TVP SA Wizja oraz Jacek Bukowski – wiceprzewodniczący Związku zawodowego Pracowników Twórczych TVP SA Wizja.
Spotkaniu przewodniczyła Prezes ZUS, która w słowie wstępnym wskazała na fakt nieuregulowania w prawie polskim instytucji outsourcingu pracowniczego, tymczasem w praktyce jest powszechnie stosowana poprzez wykorzystywanie art. 231 Kodeksu pracy. Dla m. in. systemu ubezpieczeniowego wiążą się liczne problemy i należy wypracować propozycje zmian de lege ferenda. Uczestnicy spotkania skupili się na następujących tezach:
- wygląd regulacji prawnych związanych z outsourcingiem pracowniczym w zakresie nadzoru nad prawidłowością zawierania umów między kontrahentami, biorąc pod uwagę zasadę swobody kształtowania umów,
- rodzaj organów państwa i ich zakres w zaangażowaniu w nadzór prawidłowością świadczenia pracy, w przypadku przejęcia pracowników przez inny podmiot,
- kwestia zabezpieczenia interesów stron stosunku pracy w przypadku outsourcingu pracowniczego.
Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski wskazał na przeprowadzoną w tym temacie kontrolę i raport, który wskazuje na fakt niezapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za 15 tys. pracowników, uprzedmiotowienie pracowników, braku systemu w celu szybkiej interwencji państwa. NIK wnioskuje o możliwość rejestrowania tego rodzaju pracowników, nowelizację ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i przepisów odnoszących się do zaświadczeń ZUS ws. niezalegania ze składkami. GIP Roman Giedrojć natomiast wskazał na definicję pracownika i nadużycia z tym związane, kontrole PIP i rolę agencji pracy tymczasowej. Postuluje wzmocnienie możliwości pozyskiwanie danych na temat pracowników przejmowanych. PIP w 2016 roku prowadzi kontrole w tym zakresie, wnioski z których będą raportowane w przyszłym roku.
Swoje prezentacje przedstawiali pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, którzy wskazywali na fakt, że Polska jest liderem w świadczeniu usług outsourcingowych w Europie Środkowej. W naszym kraju 55,3 % tego rodzaju usług koncentruje się w trzech ośrodkach miejskich: Warszawa, Kraków i Poznań. Najczęstszymi obszarami wykorzystania outsourcingu jest branża IT, HR i logistyka. Instytucję outsourcingu pracowniczego porównywano do pracy tymczasowej i leasingu pracowniczego. Wśród proponowanych zmian prawnych wskazano na konieczność: wprowadzenia obowiązku wykazywania w zgłoszeniu płatnika, że dany podmiot jest agencją pracy tymczasowej, wprowadzenia obowiązku wykazywania przy wyrejestrowaniu i zgłaszaniu pracownika przyczyn określonych w art. 231 kodeksu pracy, dania uprawnień ZUS do przeksięgowania wpłat dokonanych przez podmiot niebędący płatnikiem składek na konto właściwego płatnika.
Szczegółowo o sytuacji w spółce skarbu państwa TVP S.A. w kontekście klasycznego wykorzystywania outsourcingu pracowniczego w celu obejścia przepisów praw pracy mówili przewodnicząca Związku Zawodowego Pracowników Twórczych TVP SA Wizja Barbara Markowska – Wójcik i wiceprzewodniczący Jacek Bukowski. Wskazywali na fakt wyłączenia w grona zatrudnionych całych grup pracowników - ponad 411: dziennikarzy, montażystów, grafików komputerowych i charakteryzatorów oraz obchodzenia przepisów o zwolnieniach grupowych. Jedynie Zakład Ubezpieczeń Społecznych w postępowaniu kontrolnych i wydanych na jego podstawie decyzji wskazał na uznanie TVP S.A. za pracodawcę i płatnika składek oddanych innej spółce pracowników. Przewodnicząca Markowska – Wójcik podniosła, że TVP jako spółka Skarbu Państwa powinna być wzorem dla innych operatorów, a nie łamania praw pracowniczych.
Członek Prezydium FZZ Krzysztof Małecki w swojej wypowiedzi wskazał na konieczność większej ochrony pracowników przed patologią związaną z outsourcingiem pracowniczym. Rekomendacje wypracowane m. in. podczas tego forum powinny być przekazane działającej od września tego roku Komisji Kodyfikacyjnej powołanej przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, która opracuje nowe kodeksy zbiorowego i indywidualnego prawa pracy. Odnosząc się do organów kontrolnych państwa, wskazał na rolę PIP i kontroli zewnętrznej ZUS oraz konieczność wzmocnienia tych instytucji kompetencyjnie jak i organizacyjnie. Na koniec podkreślił rolę związków zawodowych, w szczególności struktur ponadzakładowych, w celu walki z łamaniem praw pracowniczych nawet w tych zakładach, w których związki zawodowe nie działają lub nie mogą działać.
Na zakończenie Pani Prezes Gertruda Uścińska podziękowała za zgłoszone propozycje zmian oraz zaprosiła na kolejne forum w przyszłym roku nt. delegowania pracowników.
Sporządził: Krzysztof Małecki
